“ภาพบางภาพไม่ได้มีการบังคับ เป็นความยินยอมเพราะความไว้ใจ”
เมื่อเดือนกันยายนที่ผ่านมา ‘เบียร์ The Voice’ ต้องฝ่าวิกฤตตอกย้ำความสตรองของเธออีกครั้ง จากกรณีภาพหลุด เรื่องราวเริ่มได้รับความสนใจจากเพจหนึ่งในเฟซบุ๊กที่โพสรูปภาพแฟนเก่าของเบียร์พร้อมข้อความให้ชาวเน็ตร่วมกันคาดเดาว่าใครเป็นคนปล่อยคลิป ในช่องคอมเมนต์เต็มไปด้วยการ ‘ขอวาร์ป’ จากเหล่าผู้ใช้งานเฟซบุ๊ก บางรายคอมเมนต์รูปภาพที่เซนเซอร์แล้วและแจ้งชัดเจนว่าใครอยากได้รูปให้ทักมาได้เลย เกิดการคาดเดาว่า ‘แฟนเก่าคนไหน’ เป็นคนเผยแพร่ภาพ ในขณะที่อีกส่วนหนึ่งร่วมกันย้ำเรื่องความรุนแรงของการจงใจเผยแพร่และส่งต่อภาพส่วนตัวที่เจ้าของร่างกายไม่ต้องการเปิดเผย ต่อมาเบียร์ได้โพสผ่านอินสตาแกรมส่วนตัวของเธอว่าทราบตัวบุคคลที่ปล่อยภาพและวิดีโอดังกล่าวแล้ว และขอร้องให้ชาวเน็ตเลิกพาดพิงถึงอดีตคนรักรายอื่น เธอยังระบุในโพสว่า “การถ่ายภาพหรือถ่ายคลิปนั้นเป็นรสนิยมเฉพาะบุคคล” และ “ภาพบางภาพไม่ได้มีการบังคับ เป็นความยินยอมเพราะความไว้ใจของเบียร์ที่มอบให้เค้า” นอกจากนี้ยังกล่าวว่าคนร้าย “เป็นคนมีวาทศิลป์ในการพูดอย่างมากที่จะโน้มน้าวให้เราทำตาม” ในโพสเดียวกันเบียร์ยังใช้พื้นที่ตั้งคำถามต่อความเท่าเทียมทางเพศว่าเหตุใดเพศกำหนดหญิงจึงถูกมองเป็นฝ่ายเสีย ในขณะที่ฝ่ายชายเป็นผู้ ‘ได้’ ในความสัมพันธ์ทางเพศ เธอใช้พื้นที่นี้ตั้งคำถามถึงสังคมต่อความเข้าใจคอนเซนต์หรือความยินยอมพร้อมใจด้วย
#SPECTROSCOPE: นายเป็น ‘ชายแทร่’ หรือแค่ไม่เข้าใจคอนเซนต์?
ความยินยอมพร้อมใจ หรือ Consent ไม่ใช่คำใหม่ในสังคมไทย แต่ยังคงเป็นปัญหาแทบทุกครั้งเมื่อมีมิติทางเพศเข้ามาเกี่ยวข้อง หลายครั้งความยินยอมพร้อมใจถูกตีความตื้น ๆ เพียงว่าถ้าตอบใช่ก็แปลว่าให้คอนเซนต์แล้ว ทั้งที่ความจริงนั้นบริบทของการพูดและอำนาจในความสัมพันธ์มีส่วนมากมายมหาศาลในการพิจารณาว่าการ ‘ตกลง’ ในครั้งนั้นมาจากความยินยอมพร้อมใจหรือไม่ และหากขาดการพิจารณาสภาวะแวดล้อมไป การยินยอมที่คิดว่าได้มานั้นอาจกลายเป็นความรุนแรงได้
Consent หรือ #ความยินยอมพร้อมใจ จำเป็นต้องมอบให้โดยที่ทุกฝ่ายเข้าใจเงื่อนไขของกันและกัน ทั้งผู้ให้และผู้รับความยินยอมต้องเข้าใจจุดประสงค์และขอบเขตไปด้วยกัน และจำเป็นต้องตระหนักว่า ‘ความยินยอมเพิกถอนได้ทุกเมื่อ’ แต่แทบทุกครั้งเมื่อมีกรณีภาพหรือคลิปหลุดก็สะท้อนให้เห็นว่าความไม่เข้าใจแก่นที่แท้จริงของความยินยอมพร้อมใจนำไปสู่ความรุนแรงเสมอ
#การถ่ายภาพหรือถ่ายคลิปนั้นเป็นรสนิยมเฉพาะบุคคล
แทบทุกครั้งเมื่อมีกรณีภาพหลุด ก็มักจะมีความคิดเห็นประเภท “อย่าไปยอมให้ถ่ายนะ เราจะเสียหาย” และ “อย่าถ่ายเลย อย่างไรก็เสี่ยง” แม้จะเป็นการแสดงความห่วงใย แต่ก็แฝงไว้ด้วยแง่มุมต่อ ‘ความเสียหาย’ ที่ฝ่ายผู้ถูกกระทำจะได้รับ และหลายครั้งความเห็นเหล่านี้เป็นการเหยียดเพศและรสนิยมของเจ้าของเนื้อตัวร่างกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อภาพและ/หรือวิดีโอโป๊เปลือยนั้นเป็นร่างกายของเพศกำหนดหญิง ความคิดเห็นลักษณะนี้จะย้ำเตือนว่าหญิงเป็นฝ่ายเสียหายหากมีใครเห็นร่างกายของพวกเธอเข้า เพศหญิงควรจะต้องรักนวลสงวนตัว ความคิดเห็นพวกนี้หลายครั้งมองข้ามความสมัครใจของเธอในการบันทึกภาพและวิดีโอนั้น
บ่อยครั้งการถ่ายภาพวิดีโอโป๊เปลือยเกิดจากความรุนแรง การซ้ำซี้ อ้อนวอนขอถ่าย อันหมายถึงการได้ภาพมาโดยปราศจากความยินยอมของเจ้าตัว แต่อย่าลืมว่าบางครั้งบางทีความต้องการถ่ายภาพเหล่านั้นอาจมาจากฝ่ายที่มีร่างกายตามเพศกำหนดหญิง ไม่ว่าจะเป็นการถ่ายเพื่อชื่นชมเอง หรือเพื่อเพิ่มสีสันในความสัมพันธ์ เมื่อเจ้าตัวยืนยันความยินยอมพร้อมใจในการถ่ายแล้วจึงทำให้ความรุนแรงในกรณีนั้น ๆ ไม่ใช่การถ่ายภาพ แต่เป็นการละเมิดความยินยอมพร้อมใจในการเผยแพร่ นอกจากนี้การแสดงความหวังดีที่แฝงไปด้วยความไม่เข้าใจก็อาจเป็นการสร้างบาดแผลในใจให้แก่เจ้าของร่างกายที่ถูกเผยแพร่ไปอย่างไม่ยินยอมได้ด้วย
#เขาเป็นคนมีวาทศิลป์ในการพูดอย่างมากที่จะโน้มน้าวให้เราทำตาม
การเกลี้ยกล่อมและโน้มน้าวจนนำไปสู่การ ‘ยอม’ เป็นอีกประเด็นที่พบได้ในความสัมพันธ์แบบคู่รักและคนใกล้ชิด แต่เราต้องย้ำว่าการยอมจากการถูกโน้มน้าวจิตใจไม่ถือเป็น ‘ความยินยอมพร้อมใจ’ เพราะก่อนจะเกิดการโน้มน้าวได้ต้องมีความลังเล และเมื่อมีความลังเลไม่มั่นใจจนต้องเกิดนำข้อมูลแวดล้อมมาประกอบ เกิดการบิดสารบางอย่าง หรือไปจนถึงการเปลี่ยนแปลงโทนเสียง หรือวิธีการร้องขอจนฝ่ายที่ถูกรบเร้าจำต้องเปลี่ยนใจไปสู่การตกลงนั้น บ่อยครั้งเป็นการยอมที่ผู้ให้มักจะย้อนมาเสียใจในภายหลัง ความอันตรายของการโน้มนาวประเภทนี้คือการนำไปสู่การบีบบังคับทางเพศ (sexual coercion) ไม่ว่าจะด้วยการใช้อำนาจโดยตรง เช่น การแบล็กเมล์ ใช้สารเสพติด หรือวิธีการหว่านล้อมอย่างการพูดให้รู้สึกผิด ให้รู้สึกเห็นใจ การโกหก และการหลอกล่อ ทั้งหมดนี้อยู่บนพื้นฐานของการไม่เข้าใจคอนเซนต์ทั้งสิ้น
#บางภาพไม่ได้มีการบังคับเป็นความยินยอมเพราะความไว้ใจที่มอบให้เขา
แม้การถ่ายภาพหรือคลิปส่วนตัวจะเกิดการคอนเซนต์ แต่ความยินยอมที่จะถ่าย ไม่ได้หมายความว่ายินยอมที่จะเผยแพร่ และการยินยอมให้ส่งต่อภาพก็ย่อมมีเงื่อนไขว่าเต็มใจเปิดเผยแก่ใคร เมื่อไร และในเงื่อนไขใดบ้าง ดังนั้นการละเมิดความไว้ใจและความยินยอมที่มอบให้ตอนถ่าย ส่งต่อโดยที่เจ้าตัวไม่รู้และไม่ได้อนุญาต จึงเป็นการละเมิดสิทธิในเนื้อตัวร่างกาย ผลสำรวจพบว่าผู้หญิงจำนวน 12% ที่เคยถ่ายและส่งภาพนู้ดให้แก่คู่รักรู้สึกเสียใจภายหลังด้วยสาเหตุว่าฝ่ายชายไม่เข้าใจความเปราะบางของการเก็บรักษาและส่งต่อภาพ หลายรายปฎิเสธที่จะลบภาพภายหลังการเลิกราแม้ฝ่ายหญิงจะร้องขอแล้วก็ตาม โดยมักมีข้ออ้างว่าภาพเหล่านั้นได้กลายเป็น ‘สมบัติ’ ในครอบครองของเขาแล้ว อันเป็นความเข้าใจที่ผิดพลาดอย่างรุนแรงและสะท้อนให้เห็นถึงความไม่ (พยายาม) เข้าใจทั้งประเด็นความยินยอมพร้อมใจและสิทธิในเนื้อตัวร่างกาย
ในเมื่อ Consent หรือความยินยอมพร้อมใจเป็นคอนเซปต์ง่าย ๆ แล้วมีคนที่ ‘แค่ไม่เข้าใจ’ จริงหรือ? แล้วอะไรเล่าที่ทำให้คนเราไม่เข้าใจคอนเซนต์ ?
หรือสุดท้ายแล้วเรื่องนี้อาจไม่เกี่ยวกับความเข้าใจ แต่เป็นความเห็นอกเห็นใจเสียมากกว่า เพราะเราไม่อาจเชื่อได้ว่ามีคนจำนวนมากขนาดนี้ที่ไม่เข้าใจเรื่องความยินยอมพร้อมใจ เราไม่อาจทำใจเชื่อได้ว่ามีคนจำนวนมหาศาลคิดอย่างบริสุทธิ์ใจว่าเจ้าของเนื้อตัวร่างกายคงไม่ว่าอะไรที่ภาพจะหลุดไปในอินเตอร์เน็ต แต่อาจเพราะเข้าใจและรู้ดีมากต่างหากว่านี่คือภาพที่เผยแพร่จากความไม่ยินยอมของเจ้าตัว และการได้มาซึ่งสิ่งที่เจ้าของไม่ยินยอมจะเปิดเผยนั้นมันหอมหวานยั่วยวนสำหรับคนไร้ความเห็นใจ สิ่งที่ทำให้เกิดความพึงใจไม่ใช่แค่สิ่งที่เห็นแต่เป็นการรู้ดีอยู่แก่ใจว่าภาพที่กำลังจ้องตรงหน้าได้มาด้วยความไม่สมัครใจของเจ้าตัว โดยรวมแล้วมันไม่ใช่แค่การได้เห็นภาพที่เห็น แต่เป็นอำนาจที่ได้รู้สึก ณ ตอนนั้น อำนาจที่คนน่าสมเพชหลายคนเคยได้แต่เฝ้าฝันอยากจะรู้สึกสักครั้งในชีวิต แต่ไม่สามารถเอื้อมถึงได้จนกระทั่งเกิดเหตุร้ายขึ้นกับเจ้าของเนื้อตัวร่างกายที่ตกเป็นผู้ถูกกระทำ
หลายครั้งการเผยแพร่ภาพส่วนตัวมีจุดประสงค์คือการข่มขู่ทางเพศ (Sextortion) หรือถูกส่งต่อจนกลายเป็นการข่มขู่ทางเพศไปในที่สุด และการข่มขู่นี้ยิ่งอันตรายขึ้นในกรณีที่ผู้ถูกกระทำมีอัตลักษณ์และ/หรือเพศวิถีที่ไม่ตรงตามขนบสังคมหรือวัฒนธรรมของพวกเขา 15% ของเลสเบี้ยน เกย์ และไบเซ็กชวลเคยถูกขู่ว่าจะเผยแพร่ภาพและวิดีโอส่วนตัว ผู้ถูกข่มขู่หลายรายต้องอยู่อย่างหวาดกลัวหรือจำต้องทำตามข้อเรียกร้อง เพราะต้องการปกปิดตัวตนและรสนิยมทางเพศของพวกเขาเป็นความลับ นอกจากนี้ผลสำรวจยังพบว่า 73% ของผู้ที่บันทึกภาพและวีดีโอส่วนตัวของตนเองถูกละเมิดความยินยอม โดยภาพของพวกเขาถูกส่งต่อและเผยแพร่โดยไม่สอบถามความสมัครใจ และมีเพียง 43% เท่านั้นที่สามารถดำเนินการจัดการตามกฎหมายได้
ล่าสุดเบียร์ ได้ประกาศผ่านเฟซบุ๊ก ‘Bizcuitbeer’ ฝากถึง ‘ชายแทร่’ ให้ระมัดระวังในการโพสเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับภาพของเธอ พร้อมติดแฮชแท็ก #ในเมื่อไม่หยุดก็ไปต่อกันที่รอรับหมาย
#เบียร์thevoice #Sextortion #SexualCoercio #NudeLeaked
Content by Ms. Chapman
Graphic by 7pxxch
อ้างอิง
beerpassaranan: https://bit.ly/3FzTWsr
Bizcuitbeer: https://bit.ly/3tTPzWx
Cosmopolitan: https://bit.ly/46ScK1W
New York Posts: https://bit.ly/48wGVNc
Medical News Today: https://bit.ly/3SByQld
Medium: https://bit.ly/3LCDFpO
#SPECTRUM #พื้นที่ความคิดของทุกสีสัน
“กรุณาแสดงความเห็นอย่างสุภาพและสร้างสรรค์ ทีมงานสงวนสิทธิ์ในการลบหรือดำเนินการตามสมควร กับความเห็นที่สร้างความเกลียดชัง (hate speech) หรือละเมิดสิทธิของบุคคลอื่น”
